دیه چیست؟
در صورتی که سهوا و یا عمدا صدمات جانی به فرد دیگری وارد شود ، مقصر ملزم به جبران آن خسارت است. قصاص به مقابله مثل آسیب در جرایم عمدی تعبیر می‌شود. در صورت بروز جرایم غیرعمدی، بحث دیه مطرح می‌شود. دیه، جبران خسارت بدنی از طریق پرداخت مال است. دیه یکی از انواع مجازات های مقرر در قانون مجازات اسلامی است. براساس ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی، ” دیه، مقدار مال معین است که شرع اسلام برای جبران جنایات غیرعمدی، شبه عمد، خطای محض و جنایت عمدی و نقص عضو مشخص می‌کند.”
اگر در شرع، میزان جبران خسارت مشخص شده باشد، دیه نامیده می‌شود؛ اگر این مقدار خسارت پرداختی، تعیین نشده باشد از اصطلاح ” ارش” استفاده می‌شود.
انواع دیه چیست؟
دیه براساس نوع و نحوه آسیب وارده به انسان به انواع زیر تقسیم می شود:
۱- دیه نفس(عمدی): آسیبی که با اراده و اختیار وارد می‌شود. بنا بر حکم شرع، این امر موجب حق قصاص برای آسیب دیده خواهد شد. فرد آسیب دیده می‌تواند از قصاص چشم‌پوشی کرده و دیه دریافت نماید.
۲- دیه شبه عمد: فرد مجرم قصد ارتکاب جرم منجر به آسیب دارد ولی قصد او ارتکاب خود جنایت نیست.
۳- دیه خطای محض: نه قصد جنایت وجود دارد و نه انجام کار منجر به آن خسارت شده است.
نرخ دیه ۱۴۰۱
قوه قضائیه، مبلغ دیه کامل یک مرد مسلمان برای ماه های غیر حرام در سال ۱۴۰۱ را معادل ۶۰۰ میلیون تومان اعلام کرد. مبلغ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ با افزایش ۲۵ درصدی همراه بوده است. با توجه به حکم تشدید و تغلیظ دیه در ماه‌های حرام، مبلغ دیه در ماه‌های حرام در این سال برابر با ۸۰۰ میلیون(با افزودن یک سوم به میزان دیه کامل) خواهد بود. مبلغ دیه در تعیین حق بیمه پایه بعضی بیمه‌ها نظیر بیمه شخص ثالث مدنظر قرار می‌گیرد.
برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی
بر اساس ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری مصوب ۱۳۹۵ در خصوص حوادث رانندگی، شرکت بیمه‌گر موظف است که مبلغ خسارت را بدون در نظر گرفتن جنسیت و دین به زیان دیدگان پرداخت کند. به عبارتی دیه زن و مرد در این شرایط یکسان است.
