وکیل مهتاب امیدی وکیل بهرنگ علیزاده
کارشناس ارشد حقوق خصوصی
افرادی که به منظور دفاع از حقوق خود و یا احقاق حقشان به دادگاه مراجعه می‌کنند، به خوبی بر این امر واقف شده‌اند که به منظور پیگیری کار و مهارت لازم به متون مختلفی نیاز خواهند داشت. دادخواست، شکواییه، اظهارات شفاهی و لایحه از جمله این متون مهم و کاربردی به شمار می‌روند. ما در این مقاله تصمیم داریم تا درمورد لایحه، لایحه نویسی و ضرورت و کاربرد آن با شما عزیزان صحبت کنیم. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با ما همراه شوید.
همان طور که گفته شد، لایحه از متون مهم و موثر در رسیدگی به شکایات به حساب می‌آید که در روند پیگیری کار به دادگاه و قاضی ارائه خواهد شد. به طور کلی لایحه از ارزش و اعتبار بسیاری بالا و انسجامی قوی برخوردار است. به طوری که در برخی از مواقع این لایحه در نزد قاضی از اظهارات شفاهی و یا صحبت‌های وکیل نیز اثرگذارتر خواهد بود.
لایحه
اگر چه لایحه در قانون از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، اما این اسم کماکان برای بسیاری از افراد ناآشناست و چیزی در مورد آن نمی‌دانند. عده دیگری نیز فقط اسم لایحه را از رسانه‌های عمومی شنیده‌اند. به عنوان مثال در اخبار می‌شنوند که “دولت لایحه خود را به مجلس تقدیم کرده است”. اما در واقع چیزی از معنا و مفهوم آن نمی‌دانند. لذا بر آن شدیم تا به منظور ارتقا اطلاعات شما عزیزان در این رابطه توضیحاتی در مورد لایحه، لزوم نوشتن لایحه و وجه تمایز لایحه قانونی و دولتی را ذکر نماییم.
تعریف لایحه
لایحه ریشه‌ای عربی دارد. این کلمه که این روزها در قانون کاربرد فراوانی پیدا کرده است، مکتوب و نوشته معنا می‌دهد.
لایحه در دولت و مجلس
لایحه در قانون اشکال مختلفی به خود می‌گیرد و می‌تواند در قالب درخواست، دفاع و… ظاهر شود. شاید افرادی به عنوان طرفین شکایت این لایحه را به دادگاه ارائه دهند و یا شاید هم لایحه در قالب پیشنهاداتی باشد که از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی فرستاده می‌شود. اگر لایحه در قالب پیشنهاد به دست مجلس برسد، مجلس پیشنهادات مزبور را مورد بررسی قرار می‌دهد تا در صورت امکان آنها را به شکل قوانین درآورد.
کاربرد لایحه در قانون
به طور کلی لایحه یا به شکل پیشنهادات دولتی خواهد بود و یا در قالب درخواست، دفاع و… . ما در این مقاله در مورد وجه قانونی و دادگاهی لایحه با شما صحبت خواهیم کرد. در این نوع از لایحه طرفین دعوی لوایح خود را به مراجع قانونی ذی صلاح ارائه می‌دهند. البته لازم به ذکر می‌باشد که عموما لوایح قانونی در شکل دفاعیه ظاهر می‌شوند و یکی از طرفین دعوی با هدف دفاع از خود آن را به دادگاه تقدیم کرده است.
لذا این نکته را به خاطر داشته باشید که به منظور ایجاد تفکیک مابین لوایح دولت و لوایح قانونی، به لوایح قانونی و دادگاهی در اصطلاح لوایح دفاعیه گفته می‌شود. اگر چه در برخی از مواقع این لوایح ماهیتی دفاعی ندارند و با اهداف دیگری در دادگاه‌ها و مرجع‌های قضایی پیگیری می‌شوند. بدین ترتیب به متونی که به شکل نامه، درخواست و یا توضیحاتی خاص به مراجع قضایی تحویل داده شوند تا در ادامه در پرونده لحاظ شود، لایحه ثبت گفته می‌شود.
لایحه نویسی در تخصص چه افرادی قرار دارد؟
افرادی که درگیر شکایت و یا دعوا می‌شوند، به ضرورت نوشتن لایحه پی می‌برند و در ادامه به دنبال راهی برای نوشتن این متن قانونی هستند. عده‌ای به منظور آشنایی با روند قانونی و متعارف تهیه لایحه به اینترنت رجوع می‌کنند و با جستجو در میان لایحه‌های دفاعیه به دنبال موضوع مورد نظر خود هستند. عده دیگری هم این کار را به طور کامل به وکیل واگذار می‌کنند و چنین اقدامی را بهترین راه به منظور مواجهه با پیچیدگی‌های لایحه نویسی می‌دانند. عده ای نیز بر این باورند که خودشان می‌توانند دست به قلم شوند و لایحه نویسی کنند. این افراد با چشم پوشی از نکات موجود در فضای وب و تجربیات و علم وکلا دست به کار می‌شوند که قطعا چنین رویه‌ای با نتیجه مطلوب همراه نخواهد شد.
لازم است بدانید که لایحه نویسی از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است و فردی که لایحه می‌نویسد باید ضمن داشتن مهارت لازم به خوبی با این فن آشنایی داشته باشد. وکلا و افراد حقوقی به خوبی با روش لایحه نویسی آشنا هستند و در این زمینه آموزش‌های لازم را دیده‌اند. در صورتی که لایحه نویسی خود را به افرادی غیر حقوقی واگذار می‌کنید، باید این را بدانید که حتی افرادی که از قلم خوب و توانایی‌های و مهارت های نوشتاری بالایی برخوردار هستند، حتما لایحه نویس خوبی نخواهند بود. این کار به مطالعات خاص و فن به خصوصی نیاز دارد. پس بهتر است کار را به کاردانش بسپارید تا در ادامه روند شکایت با مشکلات مختلف مواجه نشوید.
برای نوشتن لایحه چه مهارت هایی لازم است؟
همان طور که گفتیم، افراد حقوقی بهترین مهارت برای نوشتن لایحه هستند. اما این را بدانید که تنها دانش حقوقی برای نوشتن لایحه کافی نخواهد بود. شخصی که لایحه می‌نویسید باید علاوه بر تسلط به دانش حقوقی، قلم شیوایی نیز داشته باشد. یک لایحه نویس ماهر باید به موارد مهمی از قبیل: موضوع و پیچیدگی پرونده توجه کند. لایحه نویس پیش از تنظیم لایحه باید بداند که پرونده در په مرحله‌ای قرار دارد و لایحه را با توجه به مراحل قانونی که تا کنون طی شده است، تنظیم نماید. ضمن اینکه باید به حجم پرونده نیز توجه داشته باشد و از تجربه وکیل در برخورد با قضات گوناگون پرونده نیز استفاده نماید. علاوه بر آن باید پس از تهیه لایحه به زمان ثبت آن نیز توجه ویژه کند.
همان طور که می‌بینید، لایحه نویسی ابعاد و پیچیدگی‌های مختلفی دارد. لذا توصیه می‌شود تا این کار را خصوصا در پرونده‌های پیچیده به افراد متبحر و حقوق دان بسپارید تا روند پیگیری شکایت مطلوب طی شود. متاسفانه در بسیاری از مواقع افرادی که در یک شکایت دارای حق بوده‌اند، به دلیل ارائه یک لایحه ضعیف به دادگاه از حق قانونی خود محروم شده‌اند. پس از اهمیت این موضوع غافل نشوید و به منظور ارائه لایحه به دادگاه از مهارت و دانش ما کمک بگیرید.
نمونه نوشتن لایحه به دادگاه
نمونه لایحه دفاعیه در پرونده اثبات مالکیت و الزام به تنظیم سند
⟰ مهتاب امیدی وکیل پایه یک دادگستری ⟰
دفتر حقوقی مهتاب امیدی خدمات حقوقی را در قالب مشاوره حقوقی، مشاوره حقوقی حضوری با وکیل پایه یک دادگستری شرق تهران، ارائه دانش حقوقی، محاسبات حقوقی (محاسبه دیه، محاسبه دیه اعضای بدن، محاسبه مهریه، محاسه ارث، محاسبه تاخیر تادیه دین، محاسبه دیه قتل، محاسبه دیه بر اساس دادنامه) و اطلاع رسانی به ایرانیان داخل و خارج از ایران ارائه می کند. وکالت موضوعاتی مانند: وکیل کیفری، وکیل خانواده، وکیل انحصاروراثت، وکیل قرارداد، وکیل طلاق، وکیل ملکی، وکیل چک موضوعات مهم موکلین هستند که دفتر حقوقی مهتاب امیدی به دقت و با اشراف کامل به آنها ارائه خدمت می کند…………..
⟰ آدرس دفتر : تهران، نارمک، خیابان فرجام غربی بین حیدرخانی و برادران باقری، پلاک۶۱۴ طبقه اول واحد ۶
طریقه نوشتن لایحه تجدید نظر
برای تنظیم لایحه قضایی لازم است ابتدا به صورت مختصر نکاتی درباره پرونده را ذکر کرد و سپس به ارزیابی وقایع و سوابق ایجاد اختلاف پرداخت. در این مرحله باید مخاطب را با کلیات موضوع پرونده آشنا کرد. در مرحله بعد باید به دفاع ماهیت از خود پرداخت. لازم است دلایل و مدارک مورد نظر را به طور کامل ذکر کرد و مستندات قانونی را ارائه داد تا بیشتر از پیش مورد توجه قاضی پرونده قرار بگیرد. در صورتی که تنظیم لایحه قضایی توسط وکیل انجام می شود، می بایست خواسته های موکل به طور شفاف و روشن بیان شود.
لایحه های قضایی در موضوعات حقوقی با یکدیگر متفاوت هستد اما در تمامی آن ها باید شیوه نگارش حقوقی را در نظر گرفت. باید تنظیم لایحه قضایی توسط وکیل با لحنی رسمی و روان انجام شود. لازم است که وکیل در لایحه ای که مکتوب می کند نهایت احترام به مقامات قضایی و غیرقضایی را در نظر بگیرد و از به کار بردن کلمات تند و نامربوط خودداری نماید. لازم است در تنظیم لایحه قضایی توسط وکیل از زیاده گویی حذر کرد. هر روزه تعداد زیادی پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود و از این رو، مختصر و مفید نوشتن لایحه می تواند تاثیر بیشتری در ذهن قاضی داشته باشد. باید در نوشتن لایحه از تکرار مطالب غیر ضروری اجتناب کرد و صرفا مدارک و مستنداتی را ضمیمه لایحه کرد که تاثیراتی بر نتیجه پرونده دارد.
توجه داشته باشید که معانی کلمات حقوقی و غیر عام را در نظر بگیرید و از واژه های عامیانه در لایحه دفاعیه استفاده نکنید. ناخودآگاه در نظر قاضی که یک حقوقدان است استفاده از واژه های عامیانه نشانه ای برای بی سوادی محسوب می شود. (سواد و دانش حقوقی) مثلاً عجیب است که گاهی دیده می شود یک وکیل دادگستری از واژه احضاریه یا متشاکی یا متهمه استفاده کند.
بدیهی است که لایحه قضایی نباید دارای خط خوردگی و غلط املایی باشد و فاصله میان پاراگراف های آن به شکلی تنظیم شود که بعدها نشود به آن مطلبی را افزود. گفتنی است که تمام لایحه های قضایی باید شماره گذاری شده و ثبت شوند. از این رو، در هنگام تحویل لوایح به دادگاه و مراجع قضایی لازم است از مدیر دفتر بخواهید که نسبت به ثبت آن اقدام نماید. علاوه بر موارد ذکر شده باید اشاره کرد که تنظیم لایحه قضایی توسط وکیل باید با رعایت کامل دستور زبان فارسی نوشته شود. به عنوان توصیه پایانی نیز باید گفت که در لایحه دفاعیه حتما به مواد قانونی و آراء وحدت رویه استناد کنید؛ زیرا استناد به قانون، مهمترین بخش تنظیم لایحه است.
